NL
EN
- Blog
Steeds strengere wet- en regelgeving en stijgende energieprijzen verplichten organisaties continu verder te verduurzamen. Dit brengt uitdagingen met zich mee; hoe krijg je het juiste inzicht om stappen vooruit te zetten en concrete duurzaamheidsdoelen te behalen?
Nieuwe wetgeving eist verduurzaming
De afgelopen jaren is de hoeveelheid regelgeving voor bedrijven en instellingen op het gebied van energiebesparing, CO2-reductie en duurzame energie enorm gestegen. Wat zijn de belangrijkste maatregelen waar jij als organisatie rekening mee moet houden?
Ten eerste de energiebesparingsplicht voor bedrijven. Als een onderneming meer dan 25.000 m3 gas of 50.000 kWh per jaar gebruikt is deze verplicht volgens de Wet milieubeheer (Wm) alle energiebesparende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder. Per 1 januari 2018 is voor veel sectoren energiemonitoring- en registratie één van deze verplichte maatregelen. Deze verplichting geldt voor meer dan 100.000 bedrijven.
Per 2023 wordt de energiebesparingsplicht verder uitgebreid. Organisaties die in het bezit zijn van een kantoorpand van minimaal 100 m2, moeten per 1 januari 2023 verplicht energielabel C hebben. In 2050 moeten alle gebouwen energieneutraal zijn, in navolging van de Europese klimaatafspraken. De overheid ziet de invoering van deze labelverplichting als een belangrijke stap om de CO2-footprint van kantoren terug te dringen.
En dat is nog niet alles. Vanaf 2024 verplicht het CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) duizenden bedrijven tot duurzaamheidsrapportage. Vanaf 2024 moet een grote groep bedrijven verplicht rapporteren over de milieu- en sociale impact van de bedrijfsactiviteiten en deze informatie laten toetsen door een accountant.
Wil je meer weten over de energiewetten waar jouw organisatie aan moet voldoen? Met de Wetchecker energiebesparing check je eenvoudig welke wettelijke verplichtingen er voor jouw organisatie of gebouw zijn.
Veranderende energiemarkt
Naast alle wetgeving en verplichtingen hebben we ook te maken met een snel veranderende energiemarkt.
De vraag naar energie stijgt explosief. Door een sterke behoefte en noodzaak om te verduurzamen, gaan steeds meer bedrijven over van gas op stroom. Deze noodzaak is versterkt door de oorlog in Oekraïne. In veel delen van het land zit het stroomnet al geruime tijd vol en moeten bedrijven jarenlang wachten op een verzwaring van hun aansluiting. Deze overbelasting van het elektriciteitsnet noemen we netcongestie. Netbeheerders investeren meer dan ooit in het uitbreiden en versterken van het net. Zo gaat bijvoorbeeld netbeheerder Liander, dochteronderneming van Alliander, maar liefst 4.500 kilometer nieuwe kabels leggen en vervangen en zo’n 1.600 transformatorhuisjes plaatsen in de regio Gelderland en Noord Holland. Maar er is meer nodig om aan de groeiende energievraag te voldoen.
Een nadelig gevolg van deze investeringen in de infrastructuur is dat stroom een stuk duurder wordt. Zowel privé als zakelijk stappen dan ook steeds meer mensen over op het gebruik van duurzame energie zoals zonne- en/of windenergie om zoveel mogelijk zelfvoorzienend te zijn. Nederland is hierin zelfs koploper in Europa; wij hebben in vergelijking met andere Europese landen de meeste zonnepanelen per inwoner. Dit is uiteraard een positief gegeven voor de klimaatdoelstellingen, maar het brengt wel andere uitdagingen met zich mee. Hoe meer we gebruikmaken van duurzame energiebronnen, hoe moeilijker het is om vraag en aanbod van energie goed op elkaar af te stemmen.
Het grootste nadeel van duurzame energiebronnen zoals wind en zonne-energie is de onvoorspelbaarheid van de energieproductie. We weten immers niet hoe hard het waait en hoe lang de zon schijnt. Daarnaast wordt veelal de meeste energie opgewekt wanneer dit niet nodig is. Zonnepanelen wekken overdag de meeste energie op, maar vaak hebben we in de ochtend en avond de meeste energie nodig – wanneer we douchen, wassen en koken. Opwek en verbruik zijn niet in balans.
De eerste stappen naar een oplossing voor netcongestie
Gelukkig zijn er voldoende mogelijkheden om deze uitdagingen rondom netcongestie aan te gaan. De eerste stappen worden al gezet, maar we zijn er nog lang niet.
Afschaffen salderingsregeling
De salderingsregeling is in het leven geroepen om het gebruik van duurzame energie te stimuleren. Soms produceren zonnepanelen meer stroom dan je op dat moment nodig hebt. Die stroom lever je terug aan het elektriciteitsnet. Je mag die stroom wegstrepen (salderen) tegen de stroom die je afneemt van je energiebedrijf.
De overheid is van plan om de salderingsregeling af te bouwen vanaf 1 januari 2025. Ieder jaar mag je minder salderen en ontvang je minder geld voor de stroom die je teruglevert aan het net. Hierdoor wordt het aantrekkelijker om meer gebruik te maken van je eigen opgewerkte zonne-energie. Door het afschaffen van de regeling hoopt de overheid dat mensen zich bewuster worden wanneer zij energie gebruiken. Zet bijvoorbeeld je wasmachine aan wanneer jouw zonnepanelen energie opwekken.
Dynamische energietarieven
Een andere optie om de problemen in de netcapaciteit op te lossen is het aanbieden van dynamische energietarieven. Net als bij het afschaffen van de salderingsregeling is het idee hierachter dat je energie gaat verbruiken wanneer deze het meest voordelig is. De gebruiker krijgt hiermee voordeliger stroom, en draagt tegelijkertijd bij aan de balancering van het energienetwerk.
Aanbieders kopen gas en elektriciteit vooraf in en verkopen dit aan de gebruiker. De inkoopprijs is afhankelijk van de vraag en het aanbod op de markt. Dynamische tarieven van gas en elektra zijn iedere dag anders. Voor elektra kan het tarief zelfs ieder uur anders zijn. De gebruiker bepaalt wanneer hij de energie afneemt en hij kan besparen door zoveel mogelijk op de voordeligste momenten van de dag energie te verbruiken. Deze marktwerking zorgt ervoor dat de uitdagingen van de netbeheerders deels worden bekostigd door de verbruikers.
Dynamische energietarieven zouden nu al de norm moeten zijn. Hierdoor is er een duidelijke incentive om geen stroom te gebruiken tijdens piekmomenten. Zolang dynamische tarieven geen standaard worden, blijft een overbelasting op het net bestaan.
Gebruik lokaal opgeslagen energie
Een andere oplossing om voor een betere balans in het energienet te zorgen is energieopslag. Een optie die vooral in de toekomst heel interessant wordt, wanneer de salderingsregeling volledig is afgeschaft en iedereen gebruik kan maken van dynamische tarieven.
Overschotten aan energie kunnen bijvoorbeeld (tijdelijk) worden opgeslagen in een batterij. Je kan je energie opslaan wanneer je opwek groot is en vervolgens gebruiken wanneer je het nodig hebt. Hierdoor is jouw bedrijf minder afhankelijk van de energieleveranciers of storingen op het net. En daarnaast krijg je een aanzienlijk lagere energierekening.
Vooralsnog zijn de investeringen voor een thuisbatterij aanzienlijk. Maar in het bedrijfsleven wordt het gebruik van energieopslag met behulp van grote batterijen steeds meer toegepast.
De route naar een optimaal energiesysteem
Gelet op al deze ontwikkelingen is het meer dan ooit noodzakelijk om een goed inzicht te hebben in je energieverbruik. Zonder een duidelijk overzicht in opwek en verbruik is het onmogelijk om deze goed op elkaar af te stemmen.
Energiemonitoring is de basis
Een eerste stap naar meer inzicht is het gebruik van een energiemonitoringssysteem. Met Energiemonitoring maak je het energieverbruik van je gebouw(en) inzichtelijk. Het energieverbruik wordt voortdurend gemonitord en kan bijvoorbeeld worden vergeleken met andere locaties of voorgaande jaren. Hiermee worden inefficiënties in (klimaat)installaties inzichtelijk gemaakt en kan je afwijkend gedrag snel signaleren. Daarnaast voldoe je meteen aan de wettelijke verplichting.
Maar daarmee ben je er nog niet. Energiemonitoring is pas het begin.
Energiemonitoring laat zien dat je energiebesparende maatregelen doorvoert die in vijf jaar tijd terug te verdienen zijn, een wettelijke verplichting. Daarnaast geeft het monitoren van je energieverbruik inzicht in waar de kansen liggen om energieverbruik en kosten te verlagen. Deze kansen moeten vervolgens worden omgezet in concrete acties. Gebruik de data om adequate maatregelen te treffen om het energieverbruik van jouw organisatie te beïnvloeden en kosten te besparen.
Zet energiemonitoring slim in
Door alle veranderingen in de energiemarkt wordt energiemonitoring steeds ingewikkelder, waardoor het belangrijk is voor softwarebedrijven om te blijven innoveren. Daarin geloven wij dat slimme software de kernoplossing biedt. Door analyses en voorspellingen te maken van energieverbruik en opwek, weersomstandigheden, dynamische energietarieven en andere omgevingsfactoren, kan je je energieverbruik steeds beter optimaliseren.
Energiemonitoring is een goed begin om alle data inzichtelijk te maken. Pas als we gebruik kunnen maken van slimme software die alle data analyseert en slimme sturing mogelijk maakt, kunnen we de energietransitie versnellen en komt een optimaal energiesysteem in zicht.
